Trong cộng đồng Dạy trẻ song ngữ, mẹ Trương Ngọc Giàu là một thành viên tích cực không chỉ trong việc đồng hành với con mà còn thường xuyên có những chiêm nghiệm sâu sắc trên quá trình cùng con khôn lớn. Kinh nghiệm và những chia sẻ quý báu của chị đã giúp ích cho nhiều người mẹ trở nên vững tin hơn trên hành trình này. Chính vì vậy, chúng mình xin được đăng tải lại các bài viết của mẹ Giàu thời gian dưới đây, hy vọng sẽ mang đến nhiều điều ý nghĩa cho quý phụ huynh trong việc đồng hành cùng con học tiếng Anh.
#1: Hãy khẳng định “Mình là một người mẹ dạy trẻ song ngữ”
Xin chào các mẹ, tuần trước mình đọc một quyển sách nói về việc hình thành thói quen, mình thấy khá hay trong việc tạo dựng tâm lý cho chúng ta, những người mẹ đang trên hành trình dạy trẻ song ngữ.
Có hai nghịch lý mà mình và các mẹ đã trải qua, đó là:
1. Chúng ta quá tập trung vào kết quả, muốn con phải song ngữ ngay sau 1 thời gian ngắn
Bạn có biết kết quả, mục tiêu lại cản trở quá trình dài hạn.
Mình đã từng chăm chăm vào kết quả đầu ra, rằng sau ba tháng, hay sáu tháng con mình sẽ nói được một câu dài, nghe hiểu mẹ nói về một vài chủ đề quen thuộc.
Mình cũng từng áp lực, mệt mỏi vì kỳ vọng vào con, đối với nhóm từ này, hoạt động này ít nhiều con mình phải biết được một vốn từ kha khá.
Kết quả chỉ thay đổi chúng ta trong khoảnh khắc. Phần thưởng, sự công nhận từ vật chất, từ bên ngoài sẽ làm trẻ dễ dàng bỏ qua cảm xúc trải nghiệm trên quá trình tìm tòi học hỏi với ngôn ngữ.
Ảnh: Chị Giàu - tác giả bài chia sẻ
2. Thay vào đó, hãy tập trung vào quá trình, vào việc song ngữ mỗi ngày
Những mục tiêu đã được xác lập, thế là cả mẹ và con đều cố gắng dốc sức để thực hành, cảm thụ từng bước một, động lực thực hiện cả một quá trình chính dựa-trên-đầu-ra.
Điều cơ bản và dễ dàng mà bất kỳ ai bước chân vào hành trình ngôn ngữ đến trái tim của trẻ đều có thể làm được, đó là: hình thành thói quen dạy trẻ song ngữ dựa trên căn tính.
Thay vì chúng ta hay nói: Tôi muốn trở thành một người mẹ dạy trẻ song ngữ. Chúng ta có thể nói: Tôi là một người mẹ dạy trẻ song ngữ.
Bằng cách này, chúng ta khẳng định về năng lực, tư duy, niềm tin rằng chúng ta có thể xây dựng các thói quen song hành với căn tính một người mẹ song ngữ.
Rồi thì các mẹ có thể thử nghĩ, nói và viết ra lời khẳng định này. Mình tin chúng ta sẽ tự thấy mình khác đi rất nhiều đấy ạ!
----------------------------------------------------------------
#2: Thói quen tí hon, hiệu quả bất ngờ
Cùng với nhịp độ phát triển của thời đại, song ngữ không chỉ cần cho trẻ mà còn là một điều kiện để tạo ra cơ hội phát triển sự nghiệp, nâng cao đời sống của bố mẹ. Để trở thành bố mẹ dạy trẻ song ngữ, để các em bé tận hưởng hành trình thú vị với ngôn ngữ đó là một cuộc chơi dài hạn. Vậy nên chúng ta hãy khiến cho những thói quen trở nên tiện lợi nhất có thể thông qua các cách đơn giản sau đây:
1. Khiến thói quen học tiếng Anh cùng con trở nên rõ ràng
Tạo ra tín hiệu thông dụng cơ bản nhất là thời gian và nơi chốn. Vậy để bắt đầu một hành vi, hãy xác định trước thời gian và nơi chốn xảy ra hành vi ấy, viết ra hoặc nói to lên mỗi ngày.
Mẹ có thể viết ra hoặc nói to để con hiểu, ví dụ như:
- Chúng ta sẽ đọc sách tiếng Anh cùng con ở nhà vào vào lúc tám giờ tối. Chúng ta sẽ hát một bài hát tiếng Anh trước khi đi ngủ.
Mỗi thói quen đều theo sau một tín hiệu. Lặp lại những hành động này từ ngày này qua ngày khác, bạn sẽ nhận ra sức mạnh của sự lặp lại, của thói quen, như rất nhiều bài hướng dẫn rất chi tiết của các cô ở cộng đồng Dạy trẻ song ngữ.
2. Khiến thói quen học tiếng Anh cùng con trở nên dễ dàng
Em bé và bố mẹ cũng sẽ mau chán, mau mệt mỏi nếu phải cố gắng thực hiện những hoạt động khó, chưa phù hợp với năng lực và sở thích của gia đình. Mỗi thói quen sẽ được lặp lại đều cần một lượng năng lượng nhất định. Một trong những cách hiệu quả để xây thói quen bằng mức năng lượng ít nhất đó là thiết kế môi trường sống.
Nếu để em bé có thể tò mò đọc sách theo mình cần hai yếu tố quan trọng đó là kệ sách có sách và hình ảnh người lớn đọc sách. Vậy nên thay vì chúng ta nghĩ mình đọc sách cùng con, các bố mẹ hãy chọn đọc sách cho chính mình. Khả năng bắt chước của trẻ rất tốt, chỉ cần em bé quan sát và có thể lặp lại y chang như người lớn mà không cần bất kỳ sự thúc giục nào.
Tạo ra môi trường có yếu tố song ngữ thay vì cố gắng chỉ xem tiếng Anh là môn phải học, là cách để thói quen được hình thành trên con đường ít trở lực nhất.
3. Khiến thói quen học tiếng Anh cùng con trở nên hấp dẫn, thú vị
Em bé luôn bị lôi cuốn bởi những phần thưởng. Tuy nhiên việc duy trì thưởng phạt thông qua hành vi đôi khi sẽ làm các bé bỏ qua cảm giác nhận thức về niềm vui tự thân, đó là yếu tố hình thành nên tính cách dễ dàng bỏ cuộc, dễ trì hoãn nếu không có phần thưởng treo trước mặt.
Chúng ta hạn chế phần thưởng vật chất, nhưng cũng nên trân trọng những cố gắng của các con, của chính mình. Bố mẹ có thể tạo ra các phần thưởng phù hợp với tuổi của các bé, quan trọng vẫn là cảm xúc sau khi hoàn thành một mục tiêu, để các bé thấy rõ sự hào hứng, vui vẻ, thông qua những cử chỉ yêu thưởng kích thích để thói quen lại được diễn ra vào ngày tiếp theo.
Nếu để em bé có thể hát một bài hát tiếng Anh, điều rất cần thiết đó là bài nhạc đó được mở to trong không gian chung của gia đình, có bố có mẹ cùng hát cùng nhảy. Mình tin rằng chỉ cần nghe đến lần thứ ba là em bé có thể hát và nhảy theo điệu nhạc rồi.
Bố mẹ hãy đứng dậy, làm một em bé, cùng chơi với các con, để song ngữ trở nên vô cùng hấp dẫn và lôi cuốn đối với cả nhà.
Đó là sức mạnh của thói quen, thay đổi tí hon, hiệu quả bất ngờ.
-------------------------------------------------------------------------------
#3: Dùng chính mình làm minh chứng giúp trẻ yêu thích ngôn ngữ
Trẻ không học vì lời nhắc của bố mẹ.
Là một người mẹ song ngữ, bạn đã từng hối thúc và nhắc nhở con những câu đại loại thế này không?
- Đến giờ học tiếng anh rồi, học nhanh nào các con.
- Học đi con, cố gắng lên nào.
- Đọc sách đi con, đọc sách xong rồi mới chơi đồ chơi.
Kể cả tiếng anh của bạn chưa đủ tốt, bạn vẫn có thể làm tốt một việc khác đó khơi dậy niềm hứng thú học tiếng Anh ở trẻ. Còn khía cạnh kỹ năng và năng lực, trong quá trình song hành cùng trẻ, bố mẹ sẽ tìm ra giải pháp thiết thực để cải thiện và nâng cao cho chính mình.
Trẻ sẽ chủ động tìm đến khi có sự tò mò và hứng thú.
Chúng ta là người lớn, chúng ta mặc nhiên cho mình cái quyền được từ bỏ nếu chán nản. Đọc một quyển sách thấy chán chúng ta ngưng; xem một bộ phim không hấp dẫn chúng ta tắt ngang. Thế nhưng đôi khi chúng ta quên trao cho con quyền lựa chọn, mặt khác còn áp đặt con trẻ. Trên hành trình song ngữ này, mình nhận ra quan trọng không phải là đúng sai, mà là trẻ nhỏ nhận ra được mục đích của ngôn ngữ là để giao tiếp, để thể hiện cảm xúc, để thể hiện tình yêu thương. Trẻ con sẽ rất nhanh chóng bắt chước ba mẹ, vì vậy hãy luôn tạo ra sự tò mò và hứng thú trong từng phút giây chạm đến ngôn ngữ.
Trẻ sẽ cố gắng khi thấy bố mẹ cố gắng.
Mình tranh thủ đọc sách vào buổi sáng sớm, con trai dậy và bất giác nói “Mommy is reading book.
Mình tranh thủ viết lúc con đang chơi, con trai lại đến bên cạnh và nói “Mommy is writting.
Hai bạn hỏi một câu mình không biết, mình bảo đợi mình một tí, mình sẽ tìm hiểu và trả lời con, thế là hai bạn ngồi đợi và luôn nói “Mommy is beautiful.
Đó là những tình huống mình chưa từng dạy con. Rõ ràng với hình ảnh một người mẹ luôn cố gắng, trẻ con cũng hình thành được tư duy cố gắng học hỏi một cách vô thức.
Điều quan trọng trong việc tự dạy con, dù muốn dù không, bố mẹ đều phải không ngừng học tập trau dồi để nâng cao năng lực của chính mình. Bố mẹ là tấm gương rõ nhất tạo ra nguồn cảm hứng, tạo ra thái độ yêu thích ngôn ngữ (cụ thể là tiếng anh) ở trẻ. Sẽ sớm thôi, cả nhà sẽ thấy rõ sự ảnh hưởng tích cực trên hành trình từ ngôn ngữ đến trái tim của trẻ.
Mấy hôm nay có vài mẹ nhắn tin hỏi mình làm sao có thể kiên nhẫn được với hai bạn cùng tuổi. Thật ra thì mình cũng đuối lắm ạ, nhưng điều đầu tiền là bỏ mong cầu, tập trung quay về chính mình. Mình luôn tò mò và cố gắng, những đứa trẻ sẽ sớm bị ảnh hưởng bởi tinh thần này đấy ạ, các mẹ cứ thong thả nhé.
#4: Tập trung vào điều quan trọng nhất khi song ngữ cùng con
Chính là bài học lớn nhất mình thu nhặt được đồng thời cũng ảnh hưởng rõ nhất đến mình và cả nhà trong 3 tháng qua.
Không riêng gì việc đồng hành song ngữ với con, chuyện kết nối giao tiếp với con mỗi ngày ở thời đại hiện nay vẫn luôn là một hành trình dài của một người làm mẹ. Công việc, gia đình, con cái, một danh sách việc cần làm mỗi ngày thật dài luôn chờ đợi chúng ta, sẽ làm vơi đi năng lượng của một người mẹ một cách nhanh chóng. Vì vậy việc nhìn nhận và lựa chọn ưu tiên điều quan trọng nhất giúp cho hành trình đồng hành song ngữ tiếng anh với con nhẹ nhàng về dễ chịu hơn bao giờ hết.
Đồng hành với con bằng năng lượng tốt nhất.
Có là mẹ siêu nhân đi nữa thì một ngày dài với biết bao thứ diễn ra, dù muốn dù không mức năng lượng của mình cũng cạn dần. Nhờ theo chương trình series hoạt động của các Cô ở DTSN, mình tập trung và phân bổ các hoạt động vào thời điểm tốt nhất trong ngày. Thời điểm tốt nhất chính là thời điểm mẹ cũng như con có mức năng lượng tuyệt vời nhất.
Tập trung gia tăng trình độ của mẹ, tập trung hoạt động yêu thích của các con.
Khi mình dành thời gian sắp xếp lại kệ sách, mình đa dạng cách đọc sách, các trò chơi, hoạt động tương tác, mình nhận ra các bé rất tập trung và càng bị thu hút với những chủ đề cũ – cách chơi mới, hơn là việc mẹ cho các em đọc nhiều sách và đa dạng chủ đề.
Gần như 3 tháng mình chỉ chơi theo các chủ đề của các Cô hướng dẫn, có lồng ghép thêm các hoạt động cũ trước đó mà các bé yêu thích, nhưng đổi lại mẹ lại nhàn, các con thì vui vẻ và chủ động.
Tập trung vào điều quan trọng nhất, tập trung quay về nhà mình, kết nối với chính mình, kết nối với các con, niềm vui sẽ gia tăng nhanh chóng đấy ạ.
Cảm ơn DTSN đã thiết kế chương trình học tập thú vị. Cảm ơn các mẹ ở DTSN đã động viên khích lệ nhau
Tác giả: Trương Ngọc Giàu
Mẹ Giàu còn có 1 trang viết riêng về những chiêm nghiệm cuộc sống và phát triển bản thân, các mẹ có thể follow tại đây nhé: https://ngocgiau.substack.com/
--------
Trên đây là các bài viết của mẹ Giàu, mong rằng sẽ mang đến nhiều kiến thức bổ ích cho quý phụ huynh trong việc dạy trẻ song ngữ. Nếu bạn đang tìm một môi trường để giúp con phát triển song ngữ Anh - Việt, hãy tham gia vào cộng đồng "Dạy trẻ song ngữ". Tại đây, các bậc phụ huynh có thể trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ và cùng nhau tạo ra không gian lý tưởng để các bé phát triển cả hai ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả.
.png)